Yeşil çay, vücut için oldukça faydalı Güneybatı Çin ve Hindistan'a özgü bir bitki olarak bilinir. Eski Çin ve Hindistan kültüründe sağlığa faydalı olduğu için tıp alanında oldukça sık kullanılan bitki çayı olmuştur. Sindirim hastalıklarının tedavisinde, kalp hastalıklarının tedavisinde, psikolojik tedavilerde, vücut ısısını düzenlenmesinde yeşil çay kullanılmıştır.
Yeşil çayın insan sağlığında bu kadar etkili olmasının sebebi içerdiği biyoaktif maddelerdir.
Dünya üzerinde üretimi yapılan genelde üç çeşit çay vardır. Bunlar yeşil çay, siyah çay ve oolong çaydır. Çay bitkisi hasat zamanı geldiğinde hasadı yapıldıktan sonra kıvırma işlemi uygulanır, ardından buhar uygulaması yapılır. Kurutulduktan sonra elde edilen yeşil çay dünya tüketiminin yüzde 20'sini oluşturmaktadır ve bu çay Japonya, Çin ve diğer Asya ülkelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Çay içerisinde polifenoller bulunmaktadır. Fakat Yeşil çay içerisinde ise özellikle kateşin ve flavonoidlerce zengin ateşin türleri bulunmaktadır. Yeşil Çayda bulunan başlıca kateşin türleri: epikateşin, epigallokateşin, epikateşin gallattır. Bu renksiz ve suda çözünebilen kateşin türleri yeşil çay demlenirken acılık ve burukluk tadını vermektedir. Ayrıca bu yeşil çay kateşinleri C ve E vitaminlerinden daha fazla antioksidan etki gösterildiği yapılan araştırmalar ile kanıtlanmıştır. Özellikle epigallokateşin gallat en yüksek antioksidan etkiye sahip kateşindir. Fakat siyah çay üretimi yapılırken bu kateşinler bazı okside edici enzimler ile farklı maddelere dönüştürülerek siyah çaya kendini özgü rengini ve tadını vermektedir.
Yeşil çayın sağlık üzerine etkileri nelerdir?
Genel olarak yeşil çay antioksidan, antienflamatuvar, antimutajenik, antianjiyogenik, antikanserojenik, apoptotik, obezite önleyici, hipolipidemik (Kolesterol düşürücü), antiarteriosklerotik (Damar sertliği önleyeci), antidiyabetik, antibakteriyel, antiviral, yaşlanma geciktirici gibi etkilere sahiptir ve bu etkileri özellikle kateşinler sağlamaktadır.
Yeşil çayın içerisinde bulunan kateşin grupları kanser oluşumuna karşı koruyucu etki gösterir. Kanser oluşumundaki hücre çoğalmasını engeller, hücre döngüsünü durdurur, etken reseptörleri baskılar, sitokinlerin salımını azaltır, mitotik uyarıları baskılama yapar, mutajenite iyi ve genotoksisiteyi önler, detoksifikasyon enzimlerini etkinleştirilecek vücudun detoks olmasını sağlar, serbest radikalleri temizler, kanser hücrelerinin apoptoz yani hücrenin kendisini öldürmesini hızlandırabilir ve anjiyojenezisi engeller.
Yeşil çay içerisinde bulunan polifenollerin proteinlere bağlanma özellikleri vardır. Bu yüzden de bazı enzim ve reseptörleri etkileyebilmektedirler.
Nitrik oksit ve prostaglandinler iltihap ve tümör oluşumundaki önemli iki aracıdır. Yeşil Çayda bulunan kateşinler ise bu iki bileşiği oluşturan enzimleri inhibe ederek salınımları kısıtlar. Böylece iltihap ve tümör oluşumunu engelleyebilir. Ayrıca yapılan araştırmalar ile yeşil çay tümörün metastaz yapmasını yani yayılmasını engelleyebilmektedir.
Laboratuvarda yapılan çalışmalar sonucunda yeşil çay ağız içinde çıkan yaralardaki hücrelerin G1 hücre döngüsünü durdurmayı sağlayarak pulcuk yapılı kanser hücrelerinin kendini yok etmesini hızlandırdığını kanıtlamıştır.
Deney hayvanları üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda yeşil çayın sindirim sistemi organlarında, karaciğerde, akciğerde, meme bezleri üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Özellikle bu organlarda kanserojen ne denli tümör gelişimini ve yayılmasını karşı anti kanserojen etki gösterdiği bulunmuştur. Ayrıca yeşil çay flavanollerinden olan mirisetinin ve kemferol fare ve sıçanlarda karsinojen nedenli tümörlerin oluşumunu engelleyebildiği saptanmıştır.
Vücudumuzda antioksidan enzim olarak görev yapan süperoksit dismutaz, glutatyon redükta, z glutatyon s-redüktaz, katalaz ve kinon redüktaz enzimlerinin sentezini yeşil çayda bulunan polifenoller tetiklemektedir. Bu etkilerinden dolayı yeşil çay antioksidan özellik gösterir. Bu etkilerinden dolayı DNA yapısında meydana gelebilecek hasarları da engeller.
Ayrıca yeşil çaydaki epigallokateşin gallat metal iyonlarını bağlayarak serbest radikal oluşumunu da azaltmaktadır. Özellikle fazla demiri bağlayarak antioksidan enzimlerin çalışmasını düzenler. Bu serbest radikal temizleme ve demiri bağlama aktivitesi Parkinson ve alzehiemer gibi nörolojik hastalıklara karşı koruma sağlanmasına katkı sağlayabilir.
Yeşil çay antibakteriyel etki gösterdiği için dişlerde meydana gelen çürük ve tartarlara karşı kullanılabilir. Çay da bulunan kateşinler sindirim sisteminde demirlerle çözünmeyen çökelekler oluşturabilir. Bu da demirin emilimini azaltabilir. Fakat günlük 3, 4 fincan çay içiminde demir eksikliğine bağlı kansızlık problemi gözlemlediği saptanmıştır. Fakat bu olabilecek kansızlığı önlemek için çaya süt veya askorbik asit eklenebilir, demir içeren ilaçların ya da yiyecekleri çayla birlikte tüketmeyerek bu olumsuz etki önlenebilir.
Yeşil çayı günde 4-6 bardak içmek kişi de uykusuzluk, sinirlilik, baş ağrısı, düzensiz kalp atışları, baş dönmesi ve kasılmalara yol açabilir. Ayrıca hamileler de kullanımı hakkında bir araştırma bulunmadığı için bebeğin zarar görmemesi adına kullanmadan önce doktora başvurmanız gerekmektedir. Ayrıca yeşil çayda kafein bulunduğu için kanamayı artırabilir. Kanama bozukluğu olan hastalar dikkatli kullanılmalıdır. Yeşil çay karaciğeri etkilediği için karaciğer hastaları da dikkatli kullanılmalıdır ya da tüketmemelidir.
Yeşil çay nasıl tüketilir?
Yeşil çayın demlenmesi yaprakların büyüklüğüne bağlıdır. Büyük yapraklı olanlar daha geç demlenir. Büyük bir fincana bir ya da iki çay kaşığı kadar yeşil çay ekleyiniz. Üzerine kaynar su dökün ve üzerini kapatarak beş dakika demlenmesi için bırakın. Sağlıklı bir yeşil çay içmek istiyorsanız şeker kullanmayın. Onun yerine bal kullanmak daha sağlıklı olur. Gece yatmadan önce ve sabah uyandığınızda tüketmek daha faydalı olur. Ayrıca kullandığınız yeşil çayın kalitesinin iyi olmasına dikkat ediniz.
19.01.2024 23:31:33
Yeşil Çay ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
Yeşil çay en vazgeçemediğim en sağlıklı sıcak içecekler arasında, çok iyi bir ödem atıcı, vücudumda ödem toplama sorunu olduğu için sürekli kullanıyorum, ayrıca müthiş bir metabolizma hızlandırıcı görevi görüyor. Nur . 30.08.2018
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Mart - 2024